بیشتر
ادیان برای اعمال خوب و بد، پاداش و جزا در نظر میگیرند. هر چه دینی بر این پاداشها
و عذابها بیشتر تأکید کند، ذهن پیروانش را بیشتر از اخلاق دور میکند. در تعریف
اخلاق، این وجدان انسانهاست که ملاک است. یعنی شخص خود را به جای دیگری میگذارد تا
بفهمد اگر خودش جای آن دیگری بود از فلان رفتاری که با او می شد خوشش میآمد یا
نه. اگر خوشش میآمد آن عمل را خوب و اگر نه، آن را بد به حساب میآورد.
در جایی که حساب و کتاب آخرت٬ مبنا قرار گیرد٬ شخص، خوبی و بدی یک عمل را بر این اساس که آیا پاداش یا تنبیهی در پیاش دارد یا خیر تشخیص میدهد. هر چه جنبهی حساب و کتاب اخروی برای من پررنگتر شود، وجدان من به عنوان معیار تشخیص، ضعیفتر میگردد. تا آن جا که ممکن است به راحتی عملی را که غیراخلاقی است تنها برای ثوابش انجام دهم.
این نوع سنجش برای خوب و بد، مورد استفادهی بعضی از رهبران مذهبی و دینی قرار گرفته و آنها را قادر میسازد که بعضی از مؤمنین را به کارهایی که خودشان صلاح میدانند ترغیب کنند. برخی از مؤمنین که خالصانه میخواهند در پیشگاه خدایشان بندهی خوبی باشند تا از نعماتش بهره ببرند و وجدانشان قدرت چندانی در برابر وعدهی بهشت که از سوی رهبران دینی به آنها داده میشود٬ ندارد، ممکن است به انجام اعمالی مانند ضرب و شتمِ افراد، شرکت در یک جنگ دینی و یا آزار و توهین به مخالفان دینی یا سیاسی دست بزنند.
ما ممکن است مؤمنی باشیم که در ابتدا از" غیبت" که میدانستیم بر اساس وجدان، بد است٬ دوری میکردیم و در کنارش پاداش بهشتی را هم در نظر داشتیم. ولی ای بسا ... کم کم اخلاق در ما از یک عمل وجدانی به یک عمل کاسبکارانه تنزل یابد و بگوییم فقط آن چیزی خوبست که الله برایش ما را به بهشت برد.
ممکن است اگر عملی به لحاظ وجدانی و اخلاقی کاملاً ناشایست باشد، صرفاً از این جهت که حجت شرعی برای انجام ندادنش نداریم٬ مرتکبش شویم. در اینجاست که اگر دستورات الله را در گفتار شخص خاصی چه روحانی و چه پیامبر دینمان ببینیم، خود را چنان در اختیار او قرار میدهیم که میتواند ما را متقاعد به انجام عملیات انتحاری برای کشتن زنان، مردان و کودکان در یک بیمارستان، مدرسه، بازار یا در یک مراسم مذهبی یا تجمع سیاسی نماید.
وقتی ما از نظر قدرتِ تشخیصِ اخلاق٬ به چنین مرحلهای برسیم٬ دیگر لزومی ندارد تعصب و نگهبان ذهنی ما وارد عمل شوند تا برای حفظ اعتقادمان به دین، ملاکِ اخلاق را کنار بگذاریم٬ چرا که اصلاً نمیتوانیم غیر اخلاقی بودنِ هیچ دستور دینیای را تشخیص دهیم.
---------------------------------------------------
منبع کتاب مغلطه های روحانیون - ن.فخر - صفحات ۳۸ و ۳۹
در جایی که حساب و کتاب آخرت٬ مبنا قرار گیرد٬ شخص، خوبی و بدی یک عمل را بر این اساس که آیا پاداش یا تنبیهی در پیاش دارد یا خیر تشخیص میدهد. هر چه جنبهی حساب و کتاب اخروی برای من پررنگتر شود، وجدان من به عنوان معیار تشخیص، ضعیفتر میگردد. تا آن جا که ممکن است به راحتی عملی را که غیراخلاقی است تنها برای ثوابش انجام دهم.
این نوع سنجش برای خوب و بد، مورد استفادهی بعضی از رهبران مذهبی و دینی قرار گرفته و آنها را قادر میسازد که بعضی از مؤمنین را به کارهایی که خودشان صلاح میدانند ترغیب کنند. برخی از مؤمنین که خالصانه میخواهند در پیشگاه خدایشان بندهی خوبی باشند تا از نعماتش بهره ببرند و وجدانشان قدرت چندانی در برابر وعدهی بهشت که از سوی رهبران دینی به آنها داده میشود٬ ندارد، ممکن است به انجام اعمالی مانند ضرب و شتمِ افراد، شرکت در یک جنگ دینی و یا آزار و توهین به مخالفان دینی یا سیاسی دست بزنند.
ما ممکن است مؤمنی باشیم که در ابتدا از" غیبت" که میدانستیم بر اساس وجدان، بد است٬ دوری میکردیم و در کنارش پاداش بهشتی را هم در نظر داشتیم. ولی ای بسا ... کم کم اخلاق در ما از یک عمل وجدانی به یک عمل کاسبکارانه تنزل یابد و بگوییم فقط آن چیزی خوبست که الله برایش ما را به بهشت برد.
ممکن است اگر عملی به لحاظ وجدانی و اخلاقی کاملاً ناشایست باشد، صرفاً از این جهت که حجت شرعی برای انجام ندادنش نداریم٬ مرتکبش شویم. در اینجاست که اگر دستورات الله را در گفتار شخص خاصی چه روحانی و چه پیامبر دینمان ببینیم، خود را چنان در اختیار او قرار میدهیم که میتواند ما را متقاعد به انجام عملیات انتحاری برای کشتن زنان، مردان و کودکان در یک بیمارستان، مدرسه، بازار یا در یک مراسم مذهبی یا تجمع سیاسی نماید.
وقتی ما از نظر قدرتِ تشخیصِ اخلاق٬ به چنین مرحلهای برسیم٬ دیگر لزومی ندارد تعصب و نگهبان ذهنی ما وارد عمل شوند تا برای حفظ اعتقادمان به دین، ملاکِ اخلاق را کنار بگذاریم٬ چرا که اصلاً نمیتوانیم غیر اخلاقی بودنِ هیچ دستور دینیای را تشخیص دهیم.
---------------------------------------------------
منبع کتاب مغلطه های روحانیون - ن.فخر - صفحات ۳۸ و ۳۹
لینک دانلود کتاب مغلطه های روحانیون نوشته ن. فخر
دوستانی
که نمی توانند مستقیم کتاب را دانلود کنند برای دریافت کتاب یک پیام در قسمت فرم
تماس با نگارنده قرار دهند.
کمی تامل کنیم و قدری تفکر
۱ نظر:
کتاب های سه گانۀ ن. فخر ، یعنی مغلطه های روحانیون ، سفر به دل ادیان و برهان علیت ، هر سه به صورت کتاب صوتی درآمده اند و از این آدرس قابل دستیابی هستند.
https://maghlateha.wordpress.com/
ارسال یک نظر